NHIỆM VỤ CỦA CÁC CHẤT BÔI TRƠN TRÊN Ô TÔ

Trên thị trường hiện tại hiện có nhiều loại dầu nhớt với đặc tính khác nhau. Ngày nay, nhớt máy thường được thêm phụ gia để tăng hiệu quả làm việc. Bên cạnh đó, chúng cũng được nghiên cứu phát triển chuyên biệt cho từng loại động cơ. Chính vì thế, nhớt cần được lựa chọn phù hợp để động cơ có thể hoạt động tốt và bền bỉ nhất có thể.

Có nhiều cách để phân loại dầu nhớt như phân loại theo theo cấp độ nhớt (SAE), theo tính năng của dầu nhớt (API) hay theo công dụng mà nhà sản xuất công bố như: dầu đơn cấp, dầu đa cấp, dầu tổng hợp. Vậy, những ký hiệu và công dụng trên có ý nghĩa gì?

Cấp độ nhớt – SAE

Khi mua nhớt, nhìn vào thân chai, bạn sẽ dễ dàng thấy được các ký hiệu như SAE 20W-50, SAE 10W-30, SAE0W-40… Phân tích dòng kỳ hiệu này, ta có SAE là chỉ đây là thông số về cấp độ nhớt của chai nhớt. Tiếp theo, số đứng trước “W” chỉ khoảng nhiệt mà loại nhớt đó có thể giúp động cơ khởi động, nhưng là tính ở nhiệt độ âm. Với đặc trưng khí hậu nhiệt đới cận xích đạo thì khách hàng tại nước ta không cần quan tâm tới thông số này. Ký tự sau “W” là chỉ độ đặc của nhớt, số càng lớn thì nhớt càng đặc và ngược lại.

Như vậy, nếu bạn thường xuyên đi đường dài thì nên chọn loại đặc vì khi vận hành đường dài, máy sẽ nóng, dầu đặc lúc này loãng ra. Trường hợp xe chỉ thường xuyên sử dụng trong thành phố thì nên chọn loại nhớt loãng để xe dễ khởi động lại khi phải dừng, tắt máy nhiều lần.

Cấp tính năng – API

​

Cấp tính năng API bao gồm 2 chữ cái, bắt đầu với S – viết tắt của Service (động cơ xăng), C – viết tắt của Commercial (động cơ diesel). Chữ cái thứ 2 cho thấy tiêu chuẩn chất lượng của dầu nhớt, bắt đầu từ A. Chữ cái thứ 2 nếu càng xa A trên bảng chữ cái, dầu nhớt chất lượng càng tốt (SL tốt hơn SA). Các cấp chất lượng của API cho động cơ chạy xăng là SA, SB, SC, SE, SF, SG… đến cấp mới nhất hiện nay là API SN. API cho động cơ Diesel ký hiệu là CA, CB, CC, CD… Một số loại dầu nhớt đáp ứng tiêu chuẩn cho cả động cơ xăng và động cơ diesel và có chỉ số đôi, ví dụ SL/CF.

Các loại nhớt

Nhớt tổng hợp: Đây là loại có độ tinh khiết cao, mang lại khả năng bảo vệ tốt hơn và giúp động cơ có thể đạt hiệu suất tối đa. Tuy nhiên, giá bán của loại nhớt này cao hơn mặt bằng chung.

Nhớt khoáng: Đây là loại nhớt được chiết xuất trực tiếp từ dầu mỏ qua quá trình chưng cất và lọc sạch cặn bẩn. Loại nhớt này thương được dùng để pha chế ra các loại nhớt bán tổng hợp và tổng hợp.

Nhớt bán tổng hợp: Đây là loại nhớt qua giữa nhớt khoáng và tổng hợp, ưu điểm là giá thành rẻ hơn nhớt tổng hợp nhưng hiệu năng lại không kém là bao khi được bổ sung bằng một số chất phụ gia.

Thay nhớt định kỳ như thế nào là đúng?

Thời gian sử dụng của nhớt máy tùy thuộc vào chất lượng của nó cũng như điều kiện vận hành của xe trong khoảng thời gian đó. Dựa vào các yếu tố trên, nhớt sẽ giảm hiệu suất sau một thời gian nhất định và cần được thay thế. Thời gian thay nhớt định kỳ thường được khuyến cáo dựa theo thời gian hoặc theo số km vận hành cụ thể. Tuy nhiên, trong điều kiện vận hành khắc nghiệt hoặc môi trường bất lợi, nhớt cần được thay sớm.

Khi sử dụng xe hơi, sau hai đến ba lần thay nhớt động cơ thì chúng ta nên thay lọc nhớt. Lí do là trong quá trình động cơ hoạt động có tạo ra cặn bã bám vào lọc nhớt, sau một thời gian lọc nhớt sẽ không thể hoạt động tốt được nữa, dễ dẫn đến tình trạng nhớt không được lọc, nhớt không lưu thông gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến động cơ của xe.

Xe bị hao nhớt là do đâu?

Tuy có công dụng bôi trơn và không trực tiếp tham gia vào quá trình sinh công bên trong động cơ nhưng nhớt máy vẫn sẽ bị hao hụt sau một thời gian sử dụng. Tùy vào loại động cơ cũng như dung tích, lượng nhớt sẽ tiêu hao nhiều hay ít, một phần khác ảnh hưởng đến sự tiêu hao này là điều kiện vận hành. Tuy nhiên, nếu nhận thấy động cơ có dấu hiệu tiêu hao nhiều nhớt hơn mức cần thiết khi sử dụng hoặc được thông báo ở các kỳ bảo dưỡng, hẳn là động cơ của bạn đã gặp vấn đề.

Làm sao để biết xe hao nhớt hơn bình thường? Có một số dấu hiệu để biết xe bị hao nhớt, dễ nhận thấy nhất là các vết dầu bị rò ra đọng vũng dưới gầm xe. Tiếp đến là chú ý đến khói ra có màu xanh xám hoặc đen. Dấu hiệu nhận biết thứ ba là đồng hồ báo nhớt trên bảng đồng hồ luôn ở trong tình trạng thiếu khi khi chưa đến kì thay nhớt, thậm chí đến kỳ thay nhớt đồng hồ này cũng không nên báo thiếu nhớt.

Có nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng hao nhớt của động cơ, ở cả các hệ thống bên trong, bên ngoài động cơ cũng như các yếu tố bên ngoài khác. Các nguyên nhân phổ biến nhất gây nên tình trạng thiếu nhớt có thể kể đến là các gioăng cao sau, phốt dầu bị mòn, hư cũ gây nên tình trạng rò nhớt từ bên trong ra ngoài. Một số vị trí dễ gây nên rắc rối này là lọc nhớt, gioăng các-te, hộp thông gió trục khuỷu, gioăng nắp máy, chụp cò, phốt đuôi trục khuỷu…

Bên cạnh những yếu tố của các chi tiết bên ngoài động cơ làm hao nhớt, một số trường hợp, các chi tiết bên trong động cơ gặp vấn đề cũng gây nên hiện tượng này. Dấu hiệu là khói có màu hoặc nhớt ở đường ống xả. Điều này xảy ra do nhớt lọt vào bên trong buồng đốt và được đốt cháy cùng nhiên liệu, không khí và thải ra ngoài theo đường ống. Khi gặp tình trạng này, nguy cơ cao là do xéc-măng nhớt bị mòn hoặc phốt xu-páp phía trên mòn, không còn tạo được môi trường kín cho buồng đốt. Nặng hơn, có thể lòng xi-lanh bị mòn hoặc van thông gió trục khuỷu bị nghẽn, làm gia tăng áp suất gây hiện tượng hao mòn quá mức của một số chi tiết khác.

Ngoài các các nguyên nhân gây hao nhớt đến từ động cơ, các yếu tố khác bên ngoài cũng có thể gây nên vấn đề này. Các nguyên nhân chính thường là vì xe liên tục tải nặng, sử dụng không đúng loại nhớt được nhà sản xuất yêu cầu, dùng nhớt kém chất lượng. Thậm chí hệ thống làm mát không được bảo dưỡng đúng cách cũng có thể gây hao nhớt hơn mức cần thiết.

Tình trạng thiếu nhớt có thể gây nên một số vấn đề nghiêm trọng cho động cơ, vì thế, việc ngăn hiện tượng này xảy ra là điều cần thiết khi sử dụng xe. Bạn nên thường xuyên kiểm tra nhớt bằng que thăm để nhanh chóng phát hiện ra sự hao hụt và có các biện pháp xử lý, tránh gây nên những hư hỏng về sau.